Hablar porno hablar, gazteekin batera pornografiaren kontsumoari buruz hausnartzeko proiektu berria
Hablar porno hablar proiektu berria da, edukian zein metodologian aitzindaria, Vital Fundazioak eta Traspasos Kultur-ek sustatua, Arabako Foru Aldundiaren laguntzarekin, gazteen artean oso presente dagoen eta familien baitan jorratzeko erraza ez den gai baten inguruan hausnartzeko: pornografia. 14 eta 17 urte bitarteko gazteei zuzenduta, antzerkiaren bidez gizartean esku hartzeko programa hau Vital Fundazioa Kulturunean (Bakea kalea 5, Dendarabako 1. solairua) garatu da, eskola-orduetan, Lurraldeko ikastetxeentzat. Laudio Ikastolako DBH3 eta DBH4ko ikasleak azaroaren 13an eta 15ean egon dira.
Proiektua modu originalean planteatu da, oso ohikoa ez den hausnarketarako espazio batean, non ikasleak eszenan literalki murgildu diren eta, pertsonaien bidez, gai polemiko hori hainbat ikuspegitatik ikusi ahal izan duten: pornografiaren industria, etika, adostasuna, sexualitatearen eraikuntza edo harreman osasungarriak, besteak beste. Aldi berean, BerHezi Aholkularitzarekin hitz egiteko aukera ere izan da.
Gazteek kontrolik eta irizpiderik gabe pornografia kontsumitzea gero eta arazo kezkagarriagoa da, belaunaldi berrien sexu-heziketarako bide bihurtu baita. Save the Childrenen arabera, eduki mota hori kontsumitzen hasteko batez besteko adina 8 urtekoa da.
“Proiektu honen bidez, modu egokian hitz egin ahal izateko espazio segurua eskaini nahi dugu”, arduradunek azaldu dutenez. “Horrelako programetan daramatzagun esperientzia-urteetan, A golpe de palabra/ Hitz Kolpez bederatzi urtez antolatzen aritu ondoren, pornoa gai deserosoa dela ikusi dugu, baina oso presente dagoela gazteen artean, eta askok ez dutela kontsumitzen dioten arren, estatistikek bestelako irudi bat erakusten dute”, adierazi dute.
Errealitate horrek eragina du gazteen bizitzako beste alderdi batzuetan, hala nola informazio sexuala eskuratzean, pertsonen arteko harremanetan eta intimitatearen pertzepzioan. “Pornografiaren kontsumo goiztiarrak eragina izan dezake garapen emozionalean eta psikologikoan. Garrantzitsua da gogoratzea pornografia ez dela berez bortitza eta ez duela genero-indarkeria sustatzen. Hala ere, ekintza bortitzak edo iraingarriak irudikatzen dituen pornografiaren eskuragarritasunak sexu-harremanen eta genero-rolen pertzepzio desitxuratua eragin dezake”, azaldu dute.
Modu irekian eta ulergarrian jorratzen du gaia Hablar porno hablar ekimenak; alderdi biologikoez haratago doan sexu-hezkuntza integrala eskaintzen du, pornografiaren etika, adostasuna eta harreman osasungarrien eraikuntza ere barne hartzen ditu-eta. Halaber, elkarrizketa zintzoa sustatu nahi du gazteen, gurasoen, hezitzaileen eta osasun-arloko profesionalen artean.
Jarduerak ordubete iraupena du eta bi ikastetxetako ikasgela bik parte hartu dute, elkarren ezagunak izan ez daitezen. Hausnarketarako gune seguru bat sortzea du helburu, pornoari buruz eztabaidatzeko eta gazteei entzuteko.
Eszenografia funtsezkoa da jardueraren garapenean: aurrez aurre dauden bi bankuk osatzen dute, bakoitzak pantaila bat duela atzean, zero kotan dagoen espazio batez bereizita eta alboetan ateak dituela. Horri esker, ikusleek eta eskuinetara esertzen diren aktoreek ezkerretara eserita dagoen publikoa ikusten dute, baita pantaila ere, eta alderantziz. Horrela, hiru espazio desberdin sortzen dira: bankua eta pantaila ezkerraldean nahiz eskuinaldean, eta bien artean, alboetan ateak dituen espazio neutroa. Horrek guztiak begiratzera behartzen ditu ikusleak, eta aldi berean, begiratzen duten bitartean, ikusiak izatera.
Aurretik, pornoari buruzko eztabaida eragin duten tailer bi egin dira, eta iritziak eta bizipenak ere bildu dira. Horien arabera, hiru pertsonaia adierazgarri sortu dira. Halaber, pantailetan testigantza faltsuak emango dituzten beste hiru pertsonaia garatu dira. Aktore-talde biek, aurrez grabatutako bideoetan gai batzuk mahai gainean jartzeko agertzen direnek eta publikoan integratuta jarduten dutenek, ikaslearen itxurak eginez, eztabaida eragingo dute eta parte-hartzea sustatuko dute. Dinamikaren hasieran, bideo porno bat proiektatuko da soinu eta guzti. Ikasleak elkarren aurrean eserita daudenez, bideoa ez ezik, aurrean pornoa ikusten ari direnak ere ikusiko dituzte. Bideoa amaitzean hasi da debatea eta aktoreen lana, Sortzen-eko profesionalek lagunduta, genero-indarkerian, ahalduntzean eta eskola-jazarpenean adituak baitira.